OMO Loopbaan4daagse (deel 1)

Deze week was de OMO Loopbaan4daagse, het vierdaags in-company evenement met veel aangeboden workshops met voor elk wat wils. Ik maak mezelf twee avonden vrij om twee workshops bij te wonen. In deze blog een kort verslagje over de woensdagavond.

Woensdag 14 november - De kracht van formatieve feedback bij leerlingen

John van de Kant van het Eckartcollege heeft de MEBIT gedaan in Maastricht en is daarbij behoorlijk ingelezen geraakt op het gebied van formatieve evaluatie. Met een overvolle agenda op het programma starten we de middag en we spreken af te kijken hoever we komen.

We starten met de kracht van leerbevorderende/effectieve/formatieve feedback. Welk leereffect heeft feedback eigenlijk? En hoe kun je daar je voordeel mee doen? Ook kijken we wat feedback is en op welke wijze dit werkt. Als snel zit de vaart er lekker in en krijgen we op geanimeerde wijze van John een kijkje in de wereld van onderzoek en feedback geven.

Interessant was de opdracht met het rangschikken van 9 werkvormen en het bijbehorende leereffect. Zo is de relatie leerling-docent van grote invloed en blijkt doubleren weinig zin te hebben. Misschien inkoppertjes. Maar dat huiswerk zo weinig leereffect heeft, dat wisten er veel nog niet.

Later bespreken we de rol van de docent. Sta je zelf open voor feedback? Kun je er wat mee en doe je er wat mee? Heb je een fixed mindset waarbij je vastzit in bepaalde denkbeelden of weet je je open te stellen voor verandering, voor een andere kijk op zaken. Dan kun je dus gebruiken maken van je growth mindset. John illustreert het hebben van de growth mindset met behulp van een filmpje:

Sneller dan gewild haalt de tijd ons in en moeten we helaas gaan afsluiten. Maar eerst worden we nog getrakteerd op het Driedeurenmysterie. Voor je zelf gaat zoeken op internet: probeer te bedenken wat jij zou doen.

Stel dat je deelneemt aan een spelprogramma en je mag kiezen uit drie deuren: achter één van de deuren staat een mooie auto, achter de andere twee staan nutteloze geiten. Je kiest een deur, bijvoorbeeld #1, en de presentator (die weet wat er achter de deuren staat) opent een andere deur, bijvoorbeeld #3, met een geit erachter. Hij zegt dan tegen je: “Zou je willen wisselen naar deur #2?” Is het in je voordeel om van deur te wisselen? Food for thought!

Het was een interessante bijeenkomst de me veel nieuwe kennis en inzichten heeft gebracht. Aan een uitgebreide theoretische onderbouwing van formatieve evaluatie zijn we door de beperking in de tijd niet toegekomen maar een eerste aanzet is gemaakt en vraagt om verbreding en verdieping.

MeetUp040 #003 - Gastblog

Op woensdag 13 juni stond MeetUp040 #003 op het programma. Wellicht de meest geschikte datum: het was ook uitslagdag van de examens! 
Toch blaas je een onderwijsfeestje niet direct af, dus met iets minder mensen dan zich hadden aangemeld, ging de avond gewoon door.

Over deze avond schreef deelnemer John van der Kant een kort verslag. Dat lees je een stukje verderop.

Waarom niet nu al? Nou, omdat het nog zeer vermeldenswaardig is te vermelden dat het netwerkgehalte deze avond op een buitengewoon niveau lag. Waar de bedoeling was om uiterlijk half tien de deur op slot te doen, zat ik toch pas om tien uur in de auto. 
Was het al moeilijk iedereen uit de workshop richting de docentenkamer te dirigeren, de gesprekken over onderwijs onder het genot van een drankje en een knabbeltje kenden geen einde.
De meerwaarde van de MeetUp-formule liet zich duidelijk gelden.

Op naar MeetUp040 #004!



Meetup040: aan het werk met formatief toetsen - door John van der Kant (Eckartcollege)

Afgelopen woensdag vond de derde editie van Meetup040 plaats: een event voor leerkrachten en docenten uit de regio die kennis, ervaring en inzichten met elkaar willen delen. In deze editie stond ‘(formatief) toetsen’ centraal. Plaats van handelen was het Nuenens College, dat niet alleen een nieuwe naam heeft (voorheen Pleincollege Nuenen), maar ook in een fonkelnieuw gebouw zit.

De aftrap werd verzorgd door Glenn Hille, bevlogen en innovatieve docent natuur- en scheikunde die ‘zijn’ gebouw aan de aanwezigen presenteerde. Kenmerkend is dat de ruimte bijzonder overzichtelijk oogt. Er zijn ‘werktuinen’ waar leerlingen opgedane kennis en vaardigheden in de praktijk kunnen brengen, lokalen met smartboards voor instructie en ‘inoefenen’ van nieuwe kennis en te ontwikkelen vaardigheden, moderne praktijklokalen, rustige overleghoeken voor coaching of coöperatieve werkvormen en presentatieruimtes die uitnodigen tot interactie tussen ‘zender en ontvanger’. Kortom, talrijke mogelijkheden voor betekenisvol onderwijs anno 2018.

Sofie Faes nam het stokje vervolgens over om in haar keynote in te zoomen op formatief toetsen: wat bedoelen we daarmee? En: formatief toetsen kenmerkt zich door het doorlopen van een cyclus. Welke fasen onderscheiden we daarin? Welke didactische werkvormen lenen zich voor formatief toetsen? Omdat een workshop meer is dan alleen kennis nemen van theoretische achtergronden, zette Sofie ons cognitief én fysiek aan het werk – bij één van de werkvormen was zittenblijven geen optie. Onderzoek laat zien dat bewegen heel goed ‘doorwerkt’ op het cognitieve vlak. Een eye-opener!

In het daaropvolgende deel konden deelnemers kiezen tussen uitwisselen van ervaringen met formatief toetsen of het aangaan van een dialoog met Lorna Minkman van Fontys. Zij is expert op het gebied van toetsing, zowel formatieve toetsing, ipsatieve toetsing als toetsconstructie. 

Beide workshops hadden een sterk interactief karakter en gaven stof tot nadenken. En bovendien: inspiratie om (direct) mee aan de slag te gaan in de lespraktijk.

De link over de workshop van Lorna: http://fontyseducationaldesigners.nl/hoe-meet-je-groei/

Terugkijkend op ‘mijn eerste keer’ (ik heb de eerste en tweede editie niet bijgewoond) zeg ik: ik sluit vaker aan. De combinatie van theorie en praktijk rondom een actueel thema in onderwijsland, het ontmoeten, bevragen en aanhoren van bevlogen collega’s uit de regio, uitwisselen van succeservaringen en delen van eventuele valkuilen werkt inspirerend en motiverend. Wanneer is de volgende editie?

Meer weten over formatief toetsen? Onderstaande werken zijn aanraders:

* Cijfers geven werkt niet! – Dylan Wiliam (vertaald door René Kneyber)
* Making good progress? The future of assessment for learning – Daisy Christodoulou
* Toetsrevolutie – Dominique Sluijsmans

EdCamp editie 5 in Meppel

Op zaterdag 14 april stond de lustrumeditie van EdCampNL gepland. Na Houten, Zoetermeer, Texel, en Amsterdam, was het dit jaar de beurt aan Meppel.

We waren te gast op Protestants-christelijke Basisschool Stadskwartier, een kindcentrum voor 0 tot 12 jaar, verdeeld over meerdere gebouwen in het centrum van Meppel.
De EdCamp vond plaats in een voormalig gerechtsgebouw dat nu dus dienst doet als een inspirerend schoolgebouw. Wat een uitstraling!

 Rond een uur of tien druppelen de eerste deelnemers binnen en om half elf was er een hartelijk welkom door de directrice van de school. We zijn met een twintigtal mensen. Er zich wat meer mensen ingeschreven maar zoals dat vaak gaat: niet iedereen komt. Er kan natuurlijk altijd iets tussen komen. Het zou wel mooi zijn als er dan even afgemeld wordt.

Maar goed, we konden van start! Mensen die iets komen brengen, plakken een post-it op een tijdvak naar keuze met daarop de titel. Iedereen geeft een korte pitch van wat ze komen brengen en iedereen stelt z'n eigen programma samen. Ik kies voor Escape room, Micro:bit, H5P en de Maakzolder.

Escape room

Elisabeth wil graag haar ervaringen delen over de Escape room die ze gemaakt heeft en ideeën opdoen. Ze vertelt honderduit over de Jeesters&Muffendag, waarbij de gezamenlijk verjaardagen gevierd worden. De leerlingen worden lekker gemaakt met een taartgooi-spel waarbij een apparaat slagroom in het gezicht van de leerkracht gaat gooien. Daar hebben de leerkrachten dus geen zin in en verstoppen het apparaat in een tas die afgesloten wordt. Aan de leerlingen de opdracht om het apparaat te ontsluiten. Reken maar dat die gemotiveerd waren!
Al snel delen we elkaars ervaringen over escape rooms. Zo blijkt AliExpress een waar walhalla voor onderdelen en vind je bij Meester Henk allerhande digitale escape rooms. Er is meer dan genoeg te vinden!

Micro:bit

Computational thinking, design thinking, termen die steeds vaker te horen zijn. En niet voor niets. Nu alles rondom ons heen steeds meer gedigitaliseerd en geautomatiseerd wordt en het meer en meer vanzelfsprekend wordt dat dingen om ons heen "het zomaar doen", is enig begrip van hoe zaken werken van belang. 

Een laagdrempelige instap in deze wereld is de micro:bit. Een simpel uitziend printplaatje met allerhande mogelijkheden en te programmeren met blokjescode, Java of python. 
Je kunt er op de basisschool al mee aan de slag maar ook menig collega zal er zich op stuk kunnen bijten. 



H5P

Vergeet HotPotatoes, vergeet  Educaplay en zeg maar hallo tegen H5P. Een platformonafhankelijke toepassing met bijna 40 verschillende werkvormen. Het H5P-project wordt gefinancierd door de Noorse overheid en is volledig gratis. Gekoppeld aan bijvoorbeeld je wordpress-site is het ook mogelijk om de voortgang te volgen. 



Maakzolder


Als laatste onderdeel van de EdCamp gaan we met z'n allen de zolder van de school op. En daar treffen we de complete Maakzolder van meester Jorrit. Samen aan de slag met katapultjes, trilbeestjes en led-bloemen. Iedereen met 'maak-genen" kan z'n ei kwijt. De foto's spreken voor zich.

Een mooie editie

EdCamp in Meppel was een mooie bijeenkomst. Weer veel geleerd, veel nieuwe ideeën opgedaan en met veel energie richting huis gereden.

Op naar EdCamp, editie 6!

TedXAnsterdamED

De laatste dag van mei, de hitte is vervangen door aangename warmte, het is kwart over zes in de ochtend.Eigenlijk is het mijn Ambassadeursdag, maar vandaag heb ik vrij!

Ik ben onderweg naar TedXAmsterdamED. Oftwel: een officieel TED-event , in Amsterdam, in het teken van educatie. Van de Onderwijscoöperatie heb ik een toegangsbewijs en dus een vrije dag, anders had ik niet kunnen gaan :)

Rond half negen kom ik aan bij Theater Amsterdam en dan kan de dag echt gaan beginnen.

Een TED-talk is in speech waarbij sprekers hun ideeën overbrengen aan een zaal met publiek. De spreker doet dat op een zo toegankelijk mogelijke manier en in maximaal 6, 12 of 18 minuten. Sinds 2009 vinden er over de hele wereld in TEDx-evenementen plaats. En op deze onderwijs-variant staat een vol programma op stapel. Het thema is "From an Outside Perspective". 

De dag is verdeeld in een aantal blokken. En nu kan ik alle inhoud op gaan lepelen, maar dat gaat natuurlijk veel makkelijker via de website waar alles is terug te vinden. Hieronder de linkjes naar de verschillende onderdelen.

• Hoofdpagina
• Sprekers en Acts
• Interactief tussenprogramma

Zoals je zelf kunt zien: teveel om op te noemen!

Wat levert zo een dag nou op? Nou: een heleboel. Naast de diversiteit van de sprekers (waardoor er voor elk wat wils is), levert het vooral inspiratie op. Je krijgt verschillende inzichten voorgeschoteld en je wordt meegenomen in de ideeën van een ander. En dat zet je eigen brein ook weer aan het werk.

Dan zijn er een paar honderd mensen aanwezig. En naast een paar bekenden (altijd leuk!), kom je dus vooral onbekenden tegen. En zoals onze presentator Drew (wislunde- en dramadocent aan de internationale school in Hilversum) al vertelde: "Everybody here is nice!". En dat was dan ook een directe uitnodiging om mensen te ontmoeten tijdens de interactieve onderbrekingen van de TedTalks. Zo gezegd, zo gedaan. Interessante ontmoetingen met interessante mensen! Dat alleen was het bezoek al waard.

MeetUp040 #001 - Talentontwikkeling

Afgelopen 11 mei was het dan zover: de aftrap van MeetUp040, een soort van lokaal en thematisch onderwijscafé.
Een paar jaar geleden gestart in de mooiste stad van de wereld: Rotterdam. En daar uitgegroeid tot een 2 maandelijks gebeuren waarvoor mensen in de rij staan om te mogen spreken of te mogen hosten.
Onze organisatie moet zich tevreden stellen met een wat bescheidener opkomst. Maar zeker niet minder enthousiast!

Het thema van de avond is Talentontwikkeling. Niet zo'n onverwachte keuze in de Brainportregio. Er is gekozen voor een paneldiscussie met aansluitend gesprekken in groepen. Een schot in de roos, als we de evaluaties doorlezen.

Kijk vooral de video-impressie door Marc Mantz:

Lees er ook alles over via de volgende links:

• Blog door Erno Mijland
• Blog door Rhe Flohr

MeetUp040 is georganiseerd door Britt van Ewijck, Carla Upperman, Glenn Hille, Ilse Van houts, Rhea Flohr, Rob van Bakel.

Stage

In de weken voor de meivakantie gaan de derdejaars op stage en het is te doen gebruikelijk om alle leerlingen te bezoeken. Komen wij ook eens buiten, zal ik maar zeggen. En voor sommigen is dat ook echt nodig! Even met de voeten in andere klei staan. Dat maakt je wereld groter en je kijk breder.

Ik mocht deze weken een zestal mavo-leerlingen bezoeken. Waarom zes? Ik weet het ook niet, de verdeelsleutel is onduidelijk. Maar het hadden er best meer mogen zijn. Want wat is het toch leuk om leerlingen in een andere omgeving aan de slag te zien.

Mijn eerste bezoekje bracht me bij een verzorgingstehuis voor demente bejaarden. Na toegelaten te zijn in het gebouw (niemand komt er zomaar in of uit), moest ik even wennen aan de vreselijke geur in de lobby: het was kappersdag. En dan wordt er wel 'ns een permanentje gezet. Foei, wat een lucht!
Net op tijd werd ik opgehaald door de begeleidster en gingen we naar een betere omgeving. Daar aangekomen werd ik al snel herkend door deze en gene: in een huis vol dementerenden heet je al snel Willem of Johan.
Mijn stagiaire voelde zich als een vis in het water. Deze stage paste haar als een goed zittende jas. En wat bleek: in haar vrije tijd deed zij aldaar al vrijwilligerswerk. Fantastisch zoals een stage aan kan sluiten. Ze had het prima naar haar zin en ook het stage-adres was zéér tevreden.

De volgende stagiaire werkte in een dagopvang voor gehandicapte jongeren. Hoewel ze claimde het goed naar zin te hebben, liet ze dat naar buiten toe niet zo goed merken. Had ze het echt wel naar haar zin? Ik kreeg het niet naar boven in het gesprek. De stagebegeleidster was erg tevreden en zei dat ze het erg goed deed. Wellicht bloeit ze weer op als ik een adresje verder ga. En, ja, ik had mijn kont nog niet gekeerd of ik zag via het raam dat ze weer helemaal los kwam. Gelukkig!

De derde stagiaire bezocht ik in een sportzaak. Natuurlijk eerst een afspraak gemaakt. Bij binnenkomst zag ik gelijk waarom het zo vertrouwd klonk aan de telefoon: een oud-leerling zwaaide er de scepter. Even terug in de tijd. Wat ontzettend leuk is dat toch. En mijn huidige leerling: die zwaaide even en ging weer super aan het werk. Die had het druk. En zonder boe of bah haalde hij het beste uit zichzelf. Probeerde hij dat in mijn lessen nou ook maar! Ik ga maar 'ns nadenken hoe ik de lessen interessanter kan maken voor dit soort leerlingen. Wat maakt hen gemotiveerd?

Daarna stapte ik een lokale supermarkt in voor het vierde stagebezoek. En na even zoeken vond ik haar bij het brood. Ze merkte me niet eens op. Helemaal in beslag genomen door de eierkoeken. En wat nog mooier was: in tenue met ingetogen make-up en sieraden. Dat was echt wel wat anders dan op school. En zo beleefd. Hoe kan het? Ik was zó ontzettend verrast. Dit levert niet alleen leerlingen iets op maar ook ons als docenten. Als wij onze lessen toch 'ns zo kunnen inrichten dat zij zelf iets willen leren!

Op naar de volgende. Wat zijn de bezoekjes toch divers. Nu stap ik een bijgebouwtje van een woonhuis binnen. En op die paar vierkante meters worden er feesttafels met zoetigheden gecreëerd. Voor feesten, partijen, geboorten, communies, et cetera. En ook hier weer stralende oogjes. Hier komt Heel Holland Bakt tot leven en kan mijn leerlinge zich helemaal uitleven. Ze heeft het goed naar haar zin. Zelfs de onregelmatige werktijden deren haar niet. En zo zie ik weer: wie gemotiveerd is, werkt vanuit z'n hart en dan gaat het niet meer om 'monnies'. Dan is het slechts het geluk dat telt.

Aan alle leuke dingen komt een eind. Op weg naar de laatste. Zij mocht aan de slag bij een kinderdagverblijf, op een peutergroep. De binnenkomst voelt wat vreemd aan. Ik mag zelf doorlopen naar de groep. Dat gebeurde op het KDV van mijn eigen kinderen in ieder geval niet. Maar dit is meer KDV-fabriek. Wat een hoop groepen! Je merkt het aan de kennis van namen. De rondlopende chef kent de namen niet. Gelukkig op de groepen zelf natuurlijk wel. En daar tref ik mijn leerlinge, helemaal in het spel met peuters. En ook hier weer stralende oogjes en plezier. Wat super!

De stages van mijn leerlingen zijn een succes geweest. Nu hoop ik dat ze met hetzelfde elan hun stageboeken invullen en op tijd inleveren...

LeraarOntwikkelFonds - Lerarenlab A

Terwijl ik aan deze blog begin, besef ik me dat ik nog helemaal niet geblogd heb over mijn LOF-aanvraag.

Dus eerst even in het kort: het LOF staat voor LeraarOntwikkelFonds en bestaat uit een grote pot met geld dat door het ministerie ter beschikking is gesteld om via de Onderwijscoöperatie te worden verdeeld.

Van de website: "De leraar is de centrale spil en de creatieve architect van het onderwijsproces, in de klas en op de school. Het LOF wil de positie van leraren hierin versterken en stimuleert het denken onder leraren over hun eigen professionalisering en de ontwikkeling van het onderwijs. Leraren worden in staat gesteld op eigen initiatief en naar eigen inzicht vorm te geven aan de versterking van hun professioneel handelen, het verbeteren van het onderwijs en het versterken van de beroepsgroep.
Het LOF ondersteunt leraren met het uitwerken van hun initiatief om het onderwijs verder te ontwikkelen. Als vertegenwoordiger van de beroepsgroep ligt de organisatie en ontwikkeling van het LOF in handen van de Onderwijscoöperatie."

Ik bedacht wat ik mis in mijn eigen onderwijs en wat ik daar graag in veranderen en of dat ook iets oplevert voor collega's. Het eerste waar ik aan dacht was de vraag die ik vaak krijg van mijn onderbouwers: 'Waarvoor gaan we dit vak later gebruiken?' Schijnbaar sluit de gebruikte methode niet aan bij de belevingswereld van de kinderen. Ze hebben er geen voorstelling bij.
Ik denk dat dit kan verbeteren door de stof contextrijk, misschien zelf ietwat verstopt, aan te bieden. Daarnaast lopen op het vmbo natuurkunde en scheikunde parallel aan elkaar in de bovenbouw en is er ook een hoop overlap. Wanneer de vakken nog een extra jaar in klas 3 gekoppeld blijft, is het verband tussen de vakken ook inzichtelijker te maken. Dus: mijn LOF-initiatief (klikken = lezen!)

Hoewel er grote bedragen aan te vragen zijn (tot maar liefst €75.000,-!) wordt het nu ook weer niet direct met kruiwagens tegelijk naar binnen gereden. Er staat natuurlijk wel een tegenprestatie tegenover. En dat is dus niet alleen het project uitvoeren maar ook verantwoorden waar je mee bezig bent. En daarvoor zijn onder de andere de Lerarenlabs.

En zo meld ik me 's morgens om half tien bij de Rijtuigenloods in Amersfoort voor Lerarenlab A met als thema 'Kickstart als Pionierende leraar'.
Doel van de dag: Kennismaken met LOF-coach en de LOF-ers die ook deze coach hebben. Samen vormen we een zogenaamd Expeditie-groepje.

Wie zitten er allemaal in dit groepje en waar houden zij zich mee bezig?

Math Nijsten - Design-Based Learning in combinatie met Fabschool
Henk Sanders - Modules ‘Academic English’
Claudine van Vugt - Bouwen aan geluk
Pieter de Jongh - De knip in havo 3

Onze coach is Sebastiaan Spit, directeur/leraar op basisschool de Kameleon in Oosterhout. Hij gaat ons de komende tijd bijstaan bij het proces dat we door gaan maken. Hij zal ons met raad en daad bijstaan, stimuleren, motiveren, sturen, aanjagen, opjagen, et cetera. 

Het programma van de Labs kent terugkerende onderdelen en tegelijkertijd veel variatie doordat de ervaringen, lessen en inzichten van alle LOF-leraren centraal staan. Ook zullen steeds nieuwe leraren aansluiten op deze dagen omdat de Labs telkens gepland staan vlak na de selectie van nieuwe ideeën voor het LOF.

Na de plenaire start gaan we uiteen in de expeditiegroepjes en we stellen ons uitgebreid aan elkaar voor. Aansluitend maken we een zogenaamde Rich Picture. Hierop staat jouw project in het midden en onderop een tijdlijn. Rondom plaats je alle betrokkenen en maak je visueel hoe zij tegen jouw project aankijken. Vanzelfsprekend bespreken we elkaar werk en geven feedback.

Rond half één is het tijd voor een goed verzorgde netwerklunch. Soep, broodjes en heerlijke mini-sandwiches leuken het geheel aan geanimeerde gesprekken op. Ook wordt er onderling uitgewisseld voor welke workshop gekozen is. Want na de lunch staan die op het programma. Er is keuze uit maar liefst 20 stuks! Wat een groot aanbod.
En de een nog interessanter dan de ander. Gelukkig weet ik uiteindelijk te kiezen.

Ik schuif met een aantal anderen aan bij Lucelle Deneer. Lucelle vertelt honderduit over haar project over het Examenspel (wat ook haar LOF-project is). Heerlijk om te luisteren naar haar super-enthousiaste verhaal hoe zij haar examenkandidaten in de leerstand krijgt met spelletjes en beloningen. Lucelle is nu bezig met een app die binnenkort gelanceerd wordt en waarmee leerlingen punten kunnen verdienen door te laten zien wat ze geleerd hebben. 

Al snel is het tijd voor het volgende onderdeel: de Open Space. Vooraf heeft iedereen die dat wilde, een onderwerp aan kunnen dragen waarover zij in gesprek zouden willen. Ik sluit met een mede-LOF-er aan bij twee collega's die de Matser Leren en Innoveren hebben gedaan. We hebben een mooi gesprek.

Dan gaan we terug in de Expeditiegroepjes. We spreken de dag door en maken afspraken voor de volgende. Natuurlijk een leuke groepsfoto en we starten de Whatsapp-groep op. En dan is het natuurlijk tijd om goed af te ronden met een gezellige borrel. En na een drankje (misschien twee) loopt de Rijtuigenloods snel leeg. 
Iedereen keert voldaan huiswaarts en gaat met veel energie aan de slag met hun project.